Zalew Wiślany jest akwenem stawiającym dużo większe wymagania niż rzeki śródlądowe. Dlatego na wody Zalewu powinniśmy wybierać się jachtami balastowo-mieczowymi. Niestety akwen jest płytki, w niektórych miejscach głębokość spada poniżej 1 metra. Należy zwracać na to uwagę oraz na sieci, które powinny być oznakowane, ale nie wszyscy z tego obowiązku się wywiązują.
Większość miejsc postojowych proponowanych w rejsie to nowe przystanie zbudowane w drugiej dekadzie XXI wieku, głównie w ramach „Pętli Żuławskiej”.
Zalew Wiślany to duży akwen o powierzchni 838 km2, z czego 328 km2 (40%) leży po stronie polskiej, a pozostała część – zwana Zalew Kaliningradzki – po stronie rosyjskiej. Jest to drugi największy zbiornik wodny na południowym brzegu Bałtyku. Większy od niego jest tylko Zalew Kuroński położony w zachodniej części Litwy, połączony z Zalewem Wiślanym rzekami Pregoła i Dejma. Długość Zalewu Wiślanego wynosi 90,7 km (część polska: 35,1 km), a szerokość od 6,8 km do 13 km. Zalew Jest akwenem płytkim – średnia głębokość wynosi 2,7 m. Polskie wody Zalewu mają powierzchnię prawie trzykrotnie większą od największego w kraju jeziora Śniardwy.
Polska cześć Zalewu Wiślanego posiada jedynie pośrednie połączenie z wodami Bałtyku, poprzez Szkarpawę i Wisłę. Po stronie rosyjskiej Zalew Kaliningradzki łączy się z Morzem Bałtyckim poprzez Cieśninę Piławską, zwaną również Cieśniną Bałtyjską. Dalej w stronę Kaliningradu wiedzie tor wodny: Kanał Kaliningradzki, w którym utrzymywana jest głębokość na poziomie 10-11 metrów (ze względów handlowych i militarnych). Zalew Wiślany łączy sieci polskich i zachodnioeuropejskich śródlądowych dróg wodnych z wodami rosyjskimi i litewskimi.
Południowa część Zalewu Wiślanego nosi nazwę Zatoki Elbląskiej. To bardzo płytka część Zalewu (1-1,5 m), na której skraju utrzymywany jest tor wodny o głębokości min. 2,2 m. Nad Zatoką Elbląską znajdują się niewielkie przystanie dostępne dla jachtów o zanurzeniu do 1,5 m: Suchacz, Kamienica Elbląska, Jagodna. W 1991 roku utworzono tu Rezerwat Przyrody Zatoka Elbląska.
Po stronie warmińsko-mazurskiej znajdują się przystanie: Kamienica Elbląska, Nabrzeże, Suchacz, Kadyny, Tolkmicko, Frombork, Nowa Pasłęka. Po stronie północnej Zalewu, administrowanej przez woj. pomorskie leżą kolejno: Kąty Rybackie, Krynica Morska, Piaski.
Rzeka Elbląg wypływa z Jeziora Druzno i kończy swój 20. kilometrowy bieg w Zalewie Wiślanym. Rzeka nie nastręcza trudności wodniakom. Ostatnia przeszkoda – most pontonowy w Nowakowie – w 2023 roku zostanie zastąpiony mostem obrotowym, sama rzeka zaś będzie pogłębiona do 5 metrów – wszystko w ramach inwestycji budowy kanału przez Mierzeję. Rzeką Elbląg dopłyniemy do ostoi ptactwa, czyli Jeziora Druzno, dalej do Kanału Elbląskiego oraz takich wodniackich miast, jak Ostróda czy Iława.
Pasłęka ma długość 211 km. Żeglowna jest tylko na długości 9 km do Nowej Pasłęki, w której znajduje się nowy pomost cumowniczy. Przeszkodą jest nieczynny most zwodzony. Pasłęką można dopłynąć do Braniewa (9 km).
W Elblągu rzeka Elbląg stanowi morskie wody wewnętrzne i tor wodny elbląskiego portu. W mieście jest kilka przystani wodnych, a w centrum odnowione nabrzeże przy Bulwarze Zygmunta Augusta. W 2021 roku otwarto nową przystań Grupy Wodnej wraz z otwartą w sezonie letnim wypożyczalną sprzętu wodnego (kajaki, motorówki, żaglówki, rowery wodne). Warto zatrzymać się, by zwiedzić starówkę odnowioną metodą retrowersji, który to styl został zastosowany w wielu miastach świata, choć nadal budzi kontrowersje. Przy okazji odbudowy Starówki dokonano gruntowne badania archeologiczne, w efekcie których elbląskie muzeum posiada jedna z najbogatszych miejskich zabytków archeologicznych na świecie. Muzeum znajduje się przy samej rzece – warto odwiedzić.
Frombork to największe miasto na południowym brzegu Zalewu Wiślanego. Jest tu morskie przejście graniczne dla jachtów płynących do Kaliningradu. Port ma być rozbudowany i pogłębiony do 3,5 – prace rozpoczęły się w 2021 roku. Warto zatrzymać się i wejść na Wzgórze Katedralne, ze średniowieczną katedrą, w której znajduje się grób Mikołaja Kopernika i samo muzeum najsłynniejszego polskiego astronoma, który najważniejszego odkrycia dokonał właśnie we Fromborku.
Kąty Rybackie, port nad Zalewem najbliższy ujściu Wisły Królewieckiej i Szkarpawy. Jest tu kilka przystani dla żeglarzy. Do portu przylega Muzeum Zalewu Wiślanego. Niedaleko znajduje się Rezerwat Kormoranów. Te, chronione w wielu krajach ptaki, na Mierzei stają się problemem. Ich pobyt niszczy drzewa, widać to już na przestrzeni ok. 100 ha. Eksperci dążą do pomniejszenia kolonii tego ptaka.
Krynica Morska to miasto żyjące z turystyki. Działa tutaj żegluga turystyczna między Fromborkiem a Krynicą Morską, a w porcie żeglarskim zawsze widać mnóstwo jachtów. W Krynicy Morskiej warto zwiedzić latarnię morską, czy wspiąć się na Wielbłądzi Grzbiet, by z wysokości 49,5 metra spojrzeć na Zalew Wiślany i na Zatokę Gdańską.
Piaski to ostatnia polska miejscowość przed granicą z Federacją Rosyjską. Jest tu przystań i piękne plaże. Jest to najlepsze miejsce dla osób kochających ciszę i dzikość natury.
Suchacz to niewielka miejscowość z przystanią na południowym brzegu Zalewu Wiślanego. Jest tu niewielka przystań. Pod Suchaczem w 1463 roku stoczono dużą bitwę morską, w której połączone siły Gdańska i Elbląga pokonały Krzyżaków. We wsi upamiętnia ten fakt okolicznościowy głaz.
Tolkmicko jest pięknie położone nad Zalewem Wiślanym. Ok. 4 km od miasteczka, w wodach Zalewu znajduje się tzw. Święty Kamień – dawny ołtarz ofiarny Prusów o obwodzie prawie 14 metrów. W mieście znajduje się przystań żeglarska zbudowana w ramach Projektu „Pętla Żuławska”.
